Co to jest termometr owulacyjny?
Może się wydawać, że nie ma sensu opisywać, czym jest termometr. Wszyscy wiedzą, że służy do mierzenia temperatury. Jednak w przypadku termometru owulacyjnego sytuacja jest specyficzna i wymaga dokładniejszego wytłumaczenia.
Termometr owulacyjny to nie jest zwykły termometr, którym mierzy się temperaturę z czoła, aby sprawdzić, czy ktoś nie jest chory i nie ma gorączki. Po pierwsze termometr owulacyjny jest o wiele czulszy niż zwykły. Dobry termometr powinien wyłapać zmianę temperatury o 0,05 – 0,01 stopnia Celsjusza. Dlatego tak zwana „podziałka” na termometrach owulacyjnych jest o wiele dokładniejsza niż na tych zwykłych. Po drugie, tak małe wahania temperatury mogą bardzo łatwo nastąpić z powodu czynników zewnętrznych – pocenie się i wychłodzenie z powodu temperatury pokojowej lub rodzaju noszonej piżamy. Dlatego termometr owulacyjny najlepiej stosować mierząc wewnętrzną, głęboką temperaturę ciała w jego zagłębieniach wyściełanych śluzówką (jamie ustnej, odbycie i waginie), a nie dokonywać pomiaru ze skóry.
Badania wskazują, że pomiar z waginy i odbytu daje najbardziej miarodajne dane z powodu najmniejszej ilości potencjalnych zaburzeń temperatury.
Po co jest termometr owulacyjny?
Termometrów owulacyjnych używa się, aby obserwować swoją podstawową temperaturę ciała PTC. Po angielsku ten termin brzmi basal body temperature BBT. Jest to temperatura spoczynkowa, jaką ciało osiąga po 4-5 godzinach nieprzerwanego snu. Najlepiej ją mierzyć o stałej, porannej porze, tym samym urządzeniem przez cały cykl. PTC kobiety zmienia się pod wpływem zmian poziomu hormonów w trakcie kolejnych etapów cyklu jajnikowego. Wyróżniamy trzy etapy: fazę folikularną (pęcherzykową), owulację i fazę lutealną.
Dzięki dokładnej obserwacji PTC można określić moment owulacji, ponieważ w okolicach owulacji następuje stałe podwyższenie PTC o minimum 0,2 stopnia Celsjusza. Podwyższona temperatura trwa do następnej miesiączki. W przypadku zapłodnienia PTC pozostaje na wyższym poziomie. Więcej informacji na temat cyklu kobiety znajdziesz w artykule: Czego można się dowiedzieć z obserwacji PTC?
Monitoring PTC należy to metod naturalnej antykoncepcji. Dzięki wyznaczaniu dnia owulacji za pomocą PTC jest się w stanie dokładniej wyznaczać dni płodne, co przydatne jest zarówno dla unikania ciąży, jak i starania się o nią. Aby jej uniknąć, należy dodatkowo stosować inne środki antykoncepcji w trakcie dni płodnych.
Jak używać termometru owulacyjnego?
Tradycyjnego termometru owulacyjnego używa się rano, o stałej porze przed rozpoczęciem aktywności porannej po 4-5 godzinach snu. Najwięcej kobiet decyduje się go używać dopochwowo, ponieważ pomiar temperatury wewnętrznej daje najdokładniejsze rezultaty. Po dokonaniu pomiaru temperaturę należy zapisać w karcie obserwacji. Łącząc punkty pomiarowe, tworzy się wykres, który podlega interpretacji. Z reguły kobieta w cyklu ma poziom temperatur niższych (w fazie pęcherzykowej) i wyższych, które rozpoczynają się w okolicach owulacji i trwają przez fazę lutealną. To właśnie ta zmiana, a nie sama temperatura, jest poszukiwana dla interpretacji wykresu, aby wyznaczyć dzień owulacji.
Najczęściej przyjmuje się, że owulacja nastąpiła, jeśli przez trzy kolejne dni z rzędu PTC była wyższa od poziomu niższego. Oznacza to, że owulację na podstawie tej metody wyznaczamy patrząc wstecz. Biegłości i pewności w wyznaczaniu dnia owulacji dodaje kilkakrotne, dokładne obserwowanie swojego cyklu. Po 3-6 miesiącach kobieta poznaje swój indywidualny „schemat” PTC. Więcej na temat symptomów owulacji znajdziesz artykule: Symptomy owulacji – co warto wiedzieć?
Zmiany PTC u kobiety – przykłady
Poniższe wykresy przedstawiają przykładowe zmiany PTC u kobiety. Aby wyciągnąć prawidłowe wnioski z obserwacji, konieczne jest nauczenie się metod analizy PTC lub korzystanie z odpowiedniej aplikacji na smartphone. Samodzielna analiza wymaga treningu oraz konsultacji ze specjalistą.
Źródło: http://www.calajestespiekna.pl/2016/07/jak-wyglada-wykres-cyklu-miesiaczkowego.html
Źródło: http://www.calajestespiekna.pl/2016/07/jak-wyglada-wykres-cyklu-miesiaczkowego.html
Trudności z używaniem termometru owulacyjnego
Używanie termometru owulacyjnego wiąże się z wieloma trudnościami, stąd decyduje się na to grupa najbardziej zmotywowanych lub zdyscyplinowanych osób. W wywiadach kobiety najczęściej wskazują następujące trudności związane z obserwacją PTC.
1. Dyscyplina poranna
Z racji konieczności pomiaru porannego o stałej porze obserwacja PTC wymaga codziennych, wczesnych pobudek, nawet kiedy chce się pospać dłużej. Dodatkowo pominięcie pomiaru rano powoduje, że nie można go już zrobić później – po rozpoczęciu aktywności dziennej, ponieważ temperatura ciała wzrasta.
2. Gdzie jest mój termometr?
Metoda obserwacji PTC polega na monitoringu zmian temperatury. Te zmiany są tak małe, że konieczne jest używanie tego samego urządzenia przez cały cykl. Korzystanie z innych termometrów w trakcie jednego cyklu może wprowadzić kobietę w błąd, ponieważ urządzenia różnią się czułością i to, co na jednym termometrze wyda się wyższą temperaturą, na innym będzie bez zmian.
3. Problem nomadki
Kobiety posiadające małe dzieci bardzo często w nocy wstają do dzieci i budzą się gdzie indziej, niż zasnęły. W takiej sytuacji po pierwsze, w chwili przebudzenia nie mają przy sobie swojego termometru. Po drugie, jeśli ich aktywność w nocy była duża, to może się okazać, że najniższa temperatura wcale nie była osiągnięta w momencie porannej pobudki, tylko przed „wędrówkami nocnymi”. Dotychczasowe rozwiązania nie są w stanie rozwiązać tego problemu.
4. Zapisywanie pomiarów
Jeśli już kobiecie uda się dokonać pomiaru PTC to musi go zapisać, a potem zanalizować. Wiele z kobiet cały czas prowadzi papierowy dzienniczek. Ułatwieniem są aplikacje kalendarzykowe w telefonach jak FLO, Clue, Ovufirend, Mój kalendarzyk i wiele innych, które po ręcznym wpisaniu danych rysują wykres. Niektóre aplikacje wyposażone są w algorytmy analizujące PTC. Inne rysują sam wykres, niestety kobieta musi go potem sama zanalizować.
5. Dyskrecja
W przeprowadzonych wywiadach kobiety zwracały uwagę na brak dyskrecji i krępujące sytuacje związane z obserwacją PTC. Wymagana jest spokojna, kilkuminutowa chwila spędzona w bezruchu w łóżku. Często nie idzie to w parze z porannym pośpiechem, śniadaniem i obecnością innych osób w sypialni.
Czy warto korzystać z termometru owulacyjnego?
Biorąc powyższe pod uwagę, można się zastanowić czy warto? Czy warto obserwować PTC pomimo tych wszystkich niedogodności? Zainteresowanie swoim zdrowiem ginekologicznym powinno zaczynać się w domu, a nie w gabinecie lekarskim. Ile razy słyszy się historię, że gdyby zaburzenie lub choroba były wcześniej zauważone oraz wykryte leczenie byłoby szybsze, skuteczniejsze oraz tańsze.
Niektóre zjawiska w organizmie kobiety następują powoli. Obserwacja i znajomość swojego organizmu pozwalają kobiecie wychwycić pojawiające się nieprawidłowości, które trudno wyłapać na jednorazowej wizycie u lekarza. Dlatego wizyta powinna zawsze zostać uzupełniona pogłębionym wywiadem lekarskim.
Kiedy najlepiej stosować termometr owulacyjny i obserwować poszczególne fazy cyklu?
Należy podkreślić, że kobiety decydujące się na obserwację cyklu robią to z bardzo różnych względów:
- w trakcie starania się o dziecko,
- w celu unikania zajścia w ciążę,
- ze względów zdrowotnych,
- ze względów światopoglądowych.
Co więcej, ta sama kobieta z powodu zmieniających się jej okoliczności życiowych może zmieniać źródła swojej motywacji do obserwacji cyklu.
Zalety używania termometru owulacyjnego
Poznanie swojego cyklu bardzo ułatwia sprawę, kiedy kobieta decyduje się na zajście w ciążę. Jeśli kobieta już podjęła decyzję o ciąży, to najczęściej chce w nią zajść jak najszybciej. Wtedy zdobyta wcześniej wiedza o swoim cyklu staje się bezcenna. Z kolei po porodzie obserwacja PTC pozwala wyłapać owulację i uniknąć nieplanowanej ciąży (jeśli kobieta decyduje się na współżycie bez innej antykoncepcji). Porady na temat powrotu do obserwacji PTC znajdziesz artykule: Cykl kobiety a NPR.
Dbanie o zdrowie ginekologiczne poprzez monitoring PTC oraz badanie piersi jest bardzo tanią i skuteczną „domową” profilaktyką w wykrywaniu i leczeniu chorób kobiecych. Z tego względu jest korzystne dla każdej kobiety bez względu na sytuację życiową i światopogląd.