Miesiączka jest tematem, który dochodzi do naszej codziennej listy rzeczy, o których musimy myśleć. Z różnych względów: aby pamiętać o zakupie i zabraniu ze sobą odpowiednich środków higieny osobistej, mieć na uwadze, że ból czy krwawienie może przeszkodzić nam w planach (np. wakacyjny wyjazd czy ważny egzamin), wiedza o tym kiedy wypada krwawienie bywa przydatna również na wizycie u lekarza (nie tylko ginekologa) i kosmetyczki. Znając podstawowe dane takie jak długość trwania krwawienia oraz długość całego cyklu (licząc od pierwszego dnia krwawienia do dnia przed kolejnym krwawieniem włącznie), przy założeniu, iż cały cykl menstruacyjny jest regularny – jesteśmy w stanie wyliczyć potencjalny termin kolejnego krwawienia. To właśnie w taki sposób radziły sobie nasze babcie czy mamy, a niektórzy z papierowej metody korzystają do dziś. XXI wiek to jednak szeroko pojęty rozwój technologiczny, więc także w tym aspekcie pojawiły się opcje na ułatwienie
i ulepszenie tego procesu.
Jak to działa? Kalendarzyk dni płodnych i niepłodnych
Jest to metoda, która umożliwia przewidzieć dni płodne i niepłodne na podstawie długości cykli w ubiegłych miesiącach. Aby móc zacząć korzystać z tej metody należy śledzić długość i terminy występowania poszczególnych etapów cyklu przez co najmniej 6 okresów, zapisując je w fizycznym kalendarzu lub aplikacji mobilnej.
Jak obliczać dni płodne?
Na początku:
- należy zapisać/ zaznaczyć w kalendarzu datę pierwszego dnia ostatniego okresu i pierwszy dzień kolejnej miesiączki;
- warto również oznaczyć ostatni dzień miesiączki, by odnotować czas jej trwania;
- następnie, policzyć liczbę dni cyklu, czyli od 1 dnia okresu do dnia poprzedzającego kolejne krwawienie.
Powinno się powtarzać czynności przez kolejne miesiące (ok. 6) w celu sprawdzenia, czy nasze cykle są regularne (stała liczba dni krwawienia i równe odstępy między nimi). W przeciwnym razie metoda przewidywania dni płodnych i niepłodnych może okazać się nieskuteczna. W przypadku niewielkich różnic w długości poszczególnych etapów np. 1-2 dni – za długość cyklu lub miesiączki należy uznać średnią lub tą częściej notowaną.
Metoda ta nie sprawdza się przy cyklach trwających krócej niż 27 dni. Więcej w artykule: Krótka faza lutealna
Prawdopodobieństwo zajścia w ciąże – kalkulator
Kolejnym elementem, o jaki można uzupełnić powstały kalendarz, jest owulacja i towarzyszące jej dni płodne, czyli te, w których istnieje szansa na zajście w ciążę. Aby oszacować dni płodne, należy:
- wybrać raportowany miesiąc, w którym cykl był najkrótszy;
- od liczby dni tego cyklu odjąć 18;
- odliczyć uzyskaną liczbę dni od pierwszego dnia bieżącego cyklu (początku ostatniego krwawienia) uwzględniając ten dzień w obliczeniach;
- oznaczyć wyliczony dzień jako pierwszy płodny dzień.
Następnie należy:
- wybrać raportowany miesiąc, w którym cykl był najdłuższy;
- od liczby dni tego cyklu odjąć 11;
- odliczyć uzyskaną liczbę dni od pierwszego dnia bieżącego cyklu (początku ostatniego krwawienia) uwzględniając ten dzień w obliczeniach;
- oznaczyć wyliczony dzień jako ostatni płodny dzień.
Warto wiedzieć, że:
- można również oznaczyć dzień owulacji, za który średnio uznaje się 14 dzień cyklu i przyjąć, że 5 dni poprzedzających owulację i dwa dni następujące po owulacji są dniami najbardziej płodnymi;
- w przypadku aplikacji mobilnych wystarczy wpisać pierwsze dni okresu, długość trwania krwawienia i długość cyklu – nie jest konieczne dokonywanie obliczeń, aplikacja zrobi to sama;
- pozostałe dni cyklu oznacza się jako dni niepłodne.
Czy metoda kalendarzowa jest w 100% skuteczna?
Metoda kalendarzowa jedynie pomaga przewidzieć te bezpieczne i niebezpieczne dni. Nie można na jej podstawie w 100% powiedzieć kiedy kobieta jest płodna, a kiedy nie. Dzieje się tak dlatego, iż cykle bywają nieregularne z różnych powodów, np. przez czynniki zewnętrzne, stres, zmęczenie, choroby, ale także ze względu na indywidualne różnice w cyklu każdej kobiety, w którym mimo regularności krwawień i całego cyklu – okres płodności będzie występował w innych dniach niż te wyliczone.
Metoda ta staje się bardziej wiarygodna gdy połączy się ją innymi metodami oceny płodności np. poprzez obserwację symptomów owulacji. Więcej o nich w artykule: Symptomy owulacji. Jednym z takich symptomów jest temperatura.
Wykres temperatury – kiedy owulacja?
W celu dokładniejszego określenia dni płodnych można dokonywać pomiarów temperatury. Przydatny w tym jest termometr owulacyjny, który pomoże określić moment wystąpienia owulacji. Metoda ta polega na codziennym odnotowaniu temperatury na wykresie, zaczynając od 1 dnia cyklu. Po rzetelnym odnotowywaniu wyników można zauważyć dwa poziomy temperatur – na początku cyklu niższy, natomiast w drugiej części cyklu wyższy. Wzrost temperatury o ok 0,2 C świadczy o działaniu progesteronu w wyniku owulacji.
Funkcje i możliwości aplikacji monitorujących cykl miesiączkowy
Samodzielne śledzenie cykli może być naprawdę męczące i irytujące. Należy być bardzo uważnym, by prawidłowo zaznaczyć początki i końce pewnych etapów, aby wyliczyć kolejne. Nie każdy jednak ma do tego głowę i czas. Świetnym rozwiązaniem są aplikacje na smartfony, które przeważnie mamy przy sobie i w każdej chwili możemy sprawdzić zapisane w nich informacje, a nawet otrzymywać powiadomienia o nadchodzącej miesiączce.
Prognozowanie dni płodnych oraz miesiączki
Aplikacje oferują nam przede wszystkim możliwość automatycznego wyliczenia prognozowanych terminów krwawień oraz dni płodnych i niepłodnych. Dużym udogodnieniem jest fakt, iż przewidywania nie obejmują jedynie kolejnego cyklu, lecz nieskończoną ilość miesięcy w przód (wiąże się to oczywiście z dużym marginesem błędu – im bardziej w przyszłość, tym większym. Jednak jest to bardzo przydatne w orientacyjnym określeniu terminu np. kolejnego krwawienia kiedy chcemy zaplanować coś z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem.)
Zapisywanie współtowarzyszących symptomów i niepokojących objawów
Monitorowanie krwawień to nie jedyne możliwości, jakie dają nam takie aplikacje, możemy również odnotowywać w nich różnego rodzaju symptomy współtowarzyszące, które po dłuższej obserwacji mogą okazać się cykliczne, a to pomoże nam w lepszym zrozumieniu swojego cyklu.
Przykłady aplikacji monitorujących cykl miesiączkowy
Istnieje wiele aplikacji umożliwiających monitorowanie cyklu – spośród wszystkich wybraliśmy kilka wartych polecenia.
4 najpopularniejsze aplikacje monitorujące cykl
Jedną z popularniejszych aplikacji z tego zakresu jest aplikacja Kalendarz Miesiączka, Owulacja, Cykl, Ciąża, w wersji anglojęzycznej Period Calendar, dostępny bezpłatnie na Androidy i Iphony. Ubrany w delikatną szatę graficzną, bardzo intuicyjny program oferuje nam wiele możliwości takich jak:
- prognozowanie krwawień;
- określanie dni z dużą i niewielką szansą na ciążę;
- wyznaczanie dnia owulacji;
- ustawienie przypomnień: o tych dniach i przyjmowanych lekach (po ustawieniu dawki i godziny), wizycie u lekarza, samobadaniu piersi czy piciu określonej ilości wody;
- wybranie towarzyszących nam objawów z długiej listy i ocenienie ich siły w czterostopniowej skali;
- opisanie naszego samopoczucia w “pamiętniku”;
- dodanie informacji o odbytym stosunku.
Dodatkowo, po regularnym uzupełnianiu aplikacja stworzy nam wykres wahań naszej temperatury (jeśli ją monitorujemy). Zyskujemy również dostęp do forum społeczności użytkowników.
Dwie propozycje rozbudowanych aplikacji monitorujących cykl
Inna równie popularna aplikacja kalendarzyk dni płodnych to Flo Kalendarz Miesiączkowy i Clue Kalendarz Miesiączkowy. Po instalacji możemy odpowiedzieć na kilka prostych pytań dotyczących naszych oczekiwań co do aplikacji, symptomów towarzyszących nam podczas cyklu i nawyków. Tutaj również dysponujemy wieloma możliwościami takimi jak:
- prognozowanie krwawień;
- dni z dużą i niewielką szansą na ciążę;
- dzień owulacji;
- ustawienie przypomnień o tych dniach i przyjmowanych lekach (po ustawieniu dawki i godziny) i piciu określonej ilości wody;
- możemy wybrać towarzyszące nam danego dnia objawy;
- opisać nasze samopoczucie czy dodać informację o odbytym stosunku.
Ponadto, po regularnym uzupełnianiu aplikacja stworzy nam wykres wahań naszej wagi, podstawowej temperatury ciała (PTC) (ang.: basal body temperature – BBT) więcej o tym w artykule: Czego można się dowiedzieć z obserwacji PTC?, czy ilości kroków. Zyskujemy również dostęp do szeregu dopasowanych dla nas artykułów informacyjnych.
Niektóre aplikacje są dostępne bezpłatnie, a inne w wersji premium z większą ilością funkcji i dostępem do większej bazy wiedzy, lub grup social media danej aplikacji.
