Naturalne planowanie rodziny
NPR – to sposób planowania ciąży bazujący na obserwacji ciała kobiety. Nie obejmuje przyjmowania hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych ani innych środków hormonalnych. Jest pomocny dla osób chcących wiedzieć kiedy odbyć stosunek seksualny bez dodatkowego zabezpieczenia. Może być stosowany jako naturalna metoda antykoncepcji lub podczas starania się o dziecko.
Na czym to polega?
Metody naturalnego planowania rodziny opierają się na obserwacji typowo występujących oznak i objawów fazy płodnej i niepłodnej cyklu miesiączkowego kobiety. Nie wymagają stosowania żadnych leków. Wyróżnia się 4 podstawowe sposoby kontroli cyklu.
Metoda kalendarzowa / rytmu
Cykl menstruacyjny kobiety trwa od pierwszego dnia miesiączki do dnia przed rozpoczęciem następnego krwawienia. Średnio wynosi to 28 dni. Podczas owulacji uwalniana jest komórka jajowa z jednego z jajników, ma to miejsce 10 – 16 dni przed miesiączką. Jajeczko żyje tylko przez około 24 godziny po owulacji – to wtedy musi dojść do zapłodnienia komórki przez plemniki.
Tak więc, aby zajść w ciążę, należy odbyć stosunek do 2 dni po owulacji lub do 7 dni przed owulacją, ponieważ męskie komórki rozrodcze mogą żyć w ciele kobiety do tygodnia i zapłodnić komórkę jajową po jej uwolnieniu.
Metoda ta nie jest uważana za dokładną i odpowiednią dla każdej kobiety. Wynika to z różnic w przebiegu cyklu, które są całkowicie normalne, lecz cykl dłuższy lub krótszy niż przyjęta średnia może utrudnić określenie dnia wystąpienia owulacji. Co więcej, dużo kobiet ma nieregularne cykle, a to sprawia, że określenie kiedy wystąpią dni płodne i niepłodne w następnym cyklu, za pomocą tej metody jest praktycznie niemożliwe.
Więcej o przebiegu cyklu kobiety w kontekście NPR w artykule: Cykl kobiety a NPR
Metoda temperaturowa / termiczna
Podczas stosowania tej metody dokonuje się pomiaru swojej PTC – podstawowej temperatury ciała. Jest to wartość temperatury, którą organizm osiąga po przynajmniej kilku godzinach nieprzerwanego snu, przed wstaniem z łóżka.
PTC jest niższe przed owulacją, wzrasta od 0,2 do 0,6˚ C i pozostanie podwyższone po owulacji. To właśnie na tej podstawie określa się dokładną datę wystąpienia owulacji, a więc również dni płodne i niepłodne. Przydatny może okazać się dedykowany termometr owulacyjny, który jest dokładniejszy niż termometry standardowe.
Więcej o pomiarze PTC w artykule: Czego można się dowiedzieć z obserwacji PTC?
Metoda objawowa
W różnych okresach cyklu miesiączkowego następuje zmiana ilości, koloru i struktury śluzu szyjkowego. Metoda ta opiera się na obserwacji tych cech wydzieliny i na ich podstawie określania etapu cyklu menstruacyjnego.
- Przez pierwsze dni po krwawieniu pochwa może być sucha a śluz słabo wyczuwalny. Wzrost poziomu hormonów przed owulacją powoduje pojawienie się lepkiego, białego i kremowego śluzu – oznacza to początek płodnego okresu.
- Tuż przed owulacją śluz staje się bardziej wilgotny, klarowny i śliski – to moment najwyższej płodności.
- Kolejno śluz powraca do gęstej i lepkiej postaci i po około 3 dniach znów występuje w małej ilości, to moment kiedy kobieta nie jest już płodna. Najłatwiej obserwacje śluzu prowadzić jest kobietom, u których on pojawia się i zanika w odpowiedniej fazie cyklu. Jednak u niektórych kobiet występuje śluz przez cały cykl. W takim wypadku ciężko jest orzec, jakiego dnia jest on płodny lub niepłodny.
Dodatkowym objawem jest zmiana kształtu lub tekstury samej szyjki macicy. W niepłodnym okresie cyklu jest niska, zamknięta i jędrna. W czasie owulacji jest wysoka, otwarta i miękka. Jednak niewiele kobiet decyduje się na obserwację szyjki macicy ze względu na trudność i brak doświadczenia w tym względzie.
Metoda objawowo-termiczna
Poleca się łączenie ich stosowania np. w postaci metody objawowo-termicznej. Korzystanie z więcej niż jednej metody pozwala uzyskać lepsze wyobrażenie o tym, co dzieje się w ciele kobiety.
Korzyści i wady stosowania NPR
Naturalne planowanie rodziny jest na ogół bezpłatne, nie ma skutków ubocznych, zaprzestanie stosowania może mieć miejsce w każdej chwili i nie będzie miało wpływu na organizm kobiety, nie wymaga regularnych wizyt u lekarza. Z drugiej strony wymaga w mniejszym bądź większym stopniu dyscypliny i trzymania się harmonogramu. Może nie być wskazane przy nieregularnych miesiączkach lub podczas karmienia piersią. Dodatkowo metoda ta nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
